Als jij je rollenspel ingaat, krijg je een rollenspeler voor je die je niet kent. Hoewel je zojuist in je instructie hebt gelezen dat de klant al jaren klant is, dat je medewerker al 8 jaar voor het bedrijf werkt, ga je een gesprek voeren met iemand die je nog nooit hebt gezien. Wat te doen?
Wat is het er voor één? Gaat-ie het je extreem moeilijk maken?
Dat is voor veel mensen irritant.
Toch helpt het je! Immers: bij iemand die je al jaren kent, heb je veel eerder de neiging om een aantal vooronderstellingen en aannames voor waar aan te nemen en niet meer te checken. Je denkt de ander al ‘te kennen’.
Wees daar voorzichtig mee: laat de onbekendheid je júist helpen, want daarmee kun je ook de geheime agenda van de acteur te achterhalen. Hoe? Zo:
Dit zijn de zaken waar je mee te maken hebt:
- Je kent de acteur niet
- De acteur heeft een eigen agenda
- Jouw eigen doel/opdracht
- Beperkte tijd
De onbekende acteur
Zodra je de instructie voor je rollenspel gaat lezen, zul je je een beeld gaan vormen van de tegenspeler. Ook al ken je hem/haar niet. Dit beeld baseer je lang niet alleen op de gegeven informatie: het meeste van dit beeld komt voort uit jouw eigen referentie: “Oh, zó iemand!” met de bijbehorende sympathie of antipathie!
Het moeilijke is om dit beeld bij te stellen. Omdat je jezelf én de ander vastzet in ‘een rol’. Wat met enige regelmaat gebeurt (echt waar!) is dat een kandidaat bv. een man verwacht, en vervolgens mij (roodgestift, hooggehakt) voor zich krijgt. Toch blijft de kandidaat mij als man aanspreken.
Het lijkt een kleinigheid, en je wordt er ook niet op afgerekend. Toch geeft het wél een idee van de flexibiliteit van de kandidaat.
Voor een vloeiend gesprek is het persé nodig om jouw beeld van de ander te laten bijstellen dóór die ander! Hier moet jij actief naar op zoek!
Je kunt dit doen door een korte intro over het afgelopen weekend, of andere ‘ijsbrekers’, maar dat hóeft niet!
IJsbrekers zijn goed als ze jou op je gemak stellen, het is belangrijk dat jij op je gemak bent.
IJsbrekers zijn minder goed als paai- of (s)lijmmiddel! (bv bij een moeilijke boodschap: iedere acteur voelt dat van een kilometer aankomen 😉 )
Achterhaal de geheime agenda van de acteur!
De acteur heeft verder, ik zei het al, een eigen agenda:
Daarin staan:
- Meerdere redenen voor bepaald gedrag.
- (latente) behoeften van zijn/haar rol.
- Problemen/ belemmeringen binnen of buiten de context van het werk.
- Wat weerstand op zal roepen, en waar de rol coöperatief van word.
Zorg dat je dit achterhaalt! Pas als je dat helder hebt, kun je naar een oplossing toe werken, of naar jouw doel, zonder dat de ander zand in de raderen strooit!
Ik zal later nog meer spreken over de wet van de tijd, zodat je weet hoe je al deze facetten van het rollenspel in 5, 10 of 20 minuten weet te volbrengen!
