Fouten maken
Ik ben de laatste tijd nogal bezig met fouten maken. Ik maak er veel, en ik denk er veel over.
Fouten maken mag.
Fouten maken moet!
Fouten maken moed...?
Ik maakte een fout en het bleek een blessing in disguise.
Maar als de fout een 'disguise' moet zijn, klopt het dan wel dat 'fouten maken mag'? Of mag het eigenlijk toch niet?
Alleen deze paar regels staan al meteen bol van de tegenstrijdigheden. En als je ze in deze regels niet ziet, dan zitten ze wel in je hoofd of in je hart. Of in de knoop in je maag.
Want de meesten van ons vinden fouten maken he-le-maal niet leuk. Wie doet het voor z'n lol, fouten maken? Wie heeft daar nou echt plezier in?
Waarom fouten maken helemaal niet leuk is
Aaaah, afschuwelijk als je zoiets ziet.
Wat gebeurt er fysiek met jou als je dit bekende symbool ziet?
Denk aan adem, hartslag, spierspanning. Allemaal fysieke processen die invloed ondervinden van jouw 'fouten'. Dus dat is het eerste: fouten maken geven een fysieke sensatie die door de meesten niet als prettig wordt ervaren. Niet Leuk.
De tweede reden dat je fouten als negatief kunt ervaren is dat je de fout zien in het licht van een vergelijking. Je vergelijkt jezelf met een ander of met een eerdere prestatie van jezelf. En nu kom je slecht uit die vergelijking. Je kunt wel door de grond zakken, schaamte klopt aan je deur.
De derde reden om niet al te dol te zijn op het maken van fouten is om de gevolgen die het kan hebben: Iemand wil je nooit meer zien, het kost je veel tijd, geld of moeite om je fout te herstellen. Of misschien word je door je fout ontslagen, of raak je je huis kwijt. Allemaal duidelijk Niet Leuk, en dat is een understatement!
Om het nog verwarrender te maken is een succes op de ene plek, een gigantische fout op de andere. De grootste tegenstelling ervaar je tussen wat nu op je werkplek als acceptabel of zelfs uitmuntend wordt gezien en wat vroeger thuis als 'goed' werd gezien. In die veilige omgeving van thuis ontstaat je eerste besef van goed en kwaad (of fout).
Als er een (groot) verschil is met de cultuur op je werk kan dat onoverbrugbaar lijken.
De targets die je op je werk moet halen kunnen heel 'fout' voelen als je bent grootgebracht met het idee van eerlijk delen en solidariteit!
Andersom kun je het gevoel hebben op je werk steeds op je tenen te moeten lopen omdat je als 'oncollegiaal' wordt gezien als je zelfstandig een prachtig resultaat neerzet. Maar in het systeem van vroeger thuis, klopte dat juist precies! Daar werd je juist gewaardeerd als je had gewonnen, helemaal op eigen kracht!
Zo zie je dat het nogal een mijnenveld is, dat gebied van fouten maken.
"Van fouten kun je leren."
Ja, dank je de koekkoek. Wantrouw jij ook zo vaak deze uitspraak? Het is niet dat het niet waar is, maar kan ik degene die het zegt wel vertrouwen...? Leert hij of zij zelf ook van diens fouten?
"Je kunt toch ook leren van de dingen die je goed hebt gedaan?"
Tuurlijk!
Je kunt heel goed nagaan, als je iets goed hebt gedaan, welke factoren het tot een succes maakten. En die factoren kun je dan herhalen. En dan doe je het de volgende keer ongeveer net zo goed.
"Maar dan heb je toch niks nieuws geleerd?"
Jawel hoor. Je hebt geleerd welke factoren ervoor zorgen dat je iets tot een goed einde hebt gebracht. Je hebt geleerd hoe je een dergelijk succes keer op keer kunt herhalen. En dat is in veel gevallen hartstikke fijn en praktisch.
En misschien kun je die factoren ook wel een beetje gaan 'tweaken', waardoor je resultaten net iedere keer iets beter worden.
Natuurlijk kan dat.
Klaar.
Ja maar wat als ik toch een fout maak?
Blijft er nu toch een knagend gevoel over?
Dat je nog steeds niet weet hoe je met een fout van jezelf moet omgaan?
Hoe kan ik er voor zorgen dat ik niet onzeker word van een fout die ik heb gemaakt? Zou ik het durven om fouten helemaal openlijk toe te geven, met alle risico's van dien?
Hoe kan een fout dan werken als een 'blessing in disguise'? En is er geen manier om die blessing dan vooraf alvast gegarandeerd te krijgen?
Het heel korte antwoord, je verwacht het niet: JA!
Er is een garantie te geven waarbij je fouten achteraf 'altijd' een blessing in disguise bleken te zijn. Volgende blog daar meer over!