Wat is een rollenspel?

Een rollenspel in een assessment is een van de instrumenten  die kunnen worden ingezet, om te kunnen beoordelen of je over bepaalde competenties beschikt. Het is zeker géén test om je van je stuk te brengen, door je met opzet te weinig informatie te geven. Wat is een rollenspel dan eigenlijk?

Wat is een rollenspel? Een gesprek!

Je gaat daarvoor een gesprek aan met een gesprekspartner. Je hebt natuurlijk allerlei verschillende 'soorten' gesprekken. Afhankelijk van de 'verhouding' tussen de 2 gesprekspartners, en de 'inhoud' die je gaat bespreken. Het soort rollenspel dat jij tijdens je assessment gaat doen zal overeenkomen met de verhoudingen die in je nieuwe functie van belang zijn. En dus minder met de inhoud!

Heb jij in je nieuwe functie niets te maken met in- of externe klanten, dan is het dus niet waarschijnlijk dat je een klantgesprek zult gaan voeren in je rollenspel. 

Soorten rollenspellen

Grof gezegd kunnen de rollenspellen worden ingedeeld in leidinggevende - commerciële - en - adviserende gesprekken.
Binnen die kaders zijn er daarnaast nog 'fact finding' of presentaties. Die 2 laatste soorten rollenspellen gaan erg vaak vooraf aan een adviserend gesprek. Als samenwerken een belangrijke competentie is, kan ook een rollenspel worden ingezet waarbij je met een directe collega spreekt.

De setting waarin dat gesprek plaatsvindt staat beschreven in je instructie die je voorafgaand aan het rollenspel ontvangt. In welk bedrijf speelt het, wat is jouw rol en wat is de rol van je gesprekspartner.  De tijd die je krijgt om je instructie te lezen en je op het rollenspel voor te bereiden kan 10 minuten zijn, maar ook een uur. (Als het bijvoorbeeld een presentatie betreft waarvoor je veel informatie moet verwerken.)

Wat is een rollenspel? Een lastig gesprek!

Een rollenspel is nooit een 'gemakkelijk' gesprek. We willen namelijk zien wat je in een lastige situatie doet. Dat kan zijn dat er meerdere verschillende belangen spelen, of dat er weerstand is. Het kan zijn dat er een meningsverschil is met je gesprekspartner. Juist in 'moeilijkere' situaties kunnen we zien hoe je dat aanpakt. Als je alleen een gezellig gesprek voert waarin alles prima verloopt, kunnen we juist niet zien welke kwaliteiten jij hebt en gebruikt om zo'n gesprek in goede banen te leiden. Terwijl dat wel is, waar we naar op zoek zijn.

Het wat is een rollenspel dus minder belangrijk dan het hoe! Dit staat zelfs vaak in het begin van je instructie.

Wat? of Hoe?

Wat betekent dat? Die setting is vaak iets wat jou niet bekend is. Het kan een zorginstelling zijn, terwijl jij in het onderwijs werkt, het kan een klantgesprek zijn over een product waar je niets van weet. Het kan een HR-functie zijn terwijl jij beleidsmedewerker bent.

Met andere woorden: je weet vaak helemaal niets over het 'wat'. Je kent de inhoud helemaal niet! Dat zou al een indicatie moeten zijn dat het niet zo veel uitmaakt wát je afspreekt, wát je belangrijk maakt in het gesprek, of wát je bereikt bij je gesprekspartner.

Wat we wél interessant vinden is hoe je dat voor elkaar hebt gekregen?

• Wat heb jij gedaan waardoor de weerstand minder werd?
• Waardoor je een klant 'om' hebt gekregen?
• Hoe heb je de minder prettige boodschap gebracht aan je collega, je medewerker, je klant?

Denk bij het 'hoe' bijvoorbeeld aan: wat was de toon van je stem, heb je gewerkt met stiltes? Hoe heb je vragen geformuleerd, heb je meer met opmerkingen en aannames gedaan, of meer met vragen? Wat leverde dat op? Hoe reageerde jij op je gesprekspartner?

Je realiseert je misschien niet dat de manier waarop jij een gesprek voert, vaak meer effect heeft dan de inhoud van wat je te zeggen hebt!

Probeer hier tijdens je rollenspel rekening mee te houden, of bereid je voor met oefeningen om je bewust te worden van het verschil tussen 'wat' en 'hoe'!