Moet je binnenkort een assessment doen?Als het de eerste keer is dat je voor een assessment bent uitgenodigd vraag je je af: Wat ís een assessment eigenlijk? Waar bestaat het uit? Wat kun je verwachten en hoe wordt je dan beoordeeld?
Een assessment is eigenlijk een verzameling tests, methodes en instrumenten die gezamenlijk een beeld proberen te geven, een voorspelling eigenijk, in hoeverre jij geschikt bent voor een functie. (of hoe jij je kunt ontwikkelen). Alles van capaciteitentesten tot groepsopdrachten en van presentatie-opdrachten tot tests die je fysieke reactievermogen meten kan worden ingezet.
Toch zijn er bepaalde instrumenten die vaker worden ingezet - en vaak ook gevreesder zijn - dan andere assessment instrumenten:
- Het rollenspel
- De capaciteitentest
- Het psychologisch interview
- Persoonlijkheidsvragen
Elk onderdeel heeft een bepaalde voorspellende waarde van hoe iemand het in een bepaalde functie gaat doen.
De verschillende onderdelen van een assessment hebben allemaal een verschillende voorspellende waarde. Hier is veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en onderstaand staatje geeft je ongeveer een beeld van de voorspellende waarde van ieder onderdeel:
Vind je het niet grappig om te zien dat leeftijd een negatieve voorspellende waarde heeft? En wat dacht je van Grafologie ofwel handschrift-lezen?
Ook zie je dat geen enkel instrument in zichzelf een 100% accurate voorspellende waarde heeft, en daarom worden er altijd meerdere tests gecombineerd.
Zodat jij niet op éénonderdeel wordt 'afgerekend'.
Niet alle assessments zijn hetzelfde! Het hangt af van de werkzaamheden die je in een bepaalde functie moet gaan uitvoeren. Niet elke functie is hetzelfde, en dus zijn assessments dat logischerwijs ook niet. Per functie wordt een setje aan instrumenten verzameld, die dan álle kandidaten voor die functie zullen doen. Dat dan weer wel.
Voor een deel heb je daar gelijk in. Sommige instrumenten zullen verschillen van de ene dag op de andere. Maar eigenlijk vooral als je op een dag assessment doet wanneer er sowieso al veel voor je aan de hand is. Wanneer je bijvoorbeeld emotioneel vrij geraakt bent. Dat geeft echt een andere uitslag, hoezeer alle instrumenten ook pogen met elkaar een gebalanceerd beeld van jou te geven.
Je wil voorkomen dat jouw assessment voelt als een momentopname, daarom zou ik ook altijd zeggen: ga je door net een moeilijke periode, een sterfgeval, je vriend heeft het nét uitgemaakt, wat dan ook: bel even op en zeg dat je het assessment wil verplaatsen.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen een selectie-assessment en een ontwikkel-assessment. Een andere term die ook nog wel gebruikt wordt is een 'potentieel-assessment'.
In principe is dit het onderscheid:
Bij een selectie-assessment wordt er op basis van de gegeven criteria -waar moet je aan voldoen- de juiste kandidaten bij de gegeven functie geselecteerd. Soms, bij meerdere kandidaten vindt er dan ook nog een ranking plaats.
Een ontwikkel-of potentieel-assessment gaat niet direct uit van een functie maar brengt in kaart waar jouw talenten liggen. Op basis dáárvan kun je dan kijken (bij een bepaalde werkgever, maar ook daarbuiten) welke functie bij jou past.
Maar ik zeg natuurlijk niet voor niets 'in principe'. Vaak worden deze assessments ook een beetje gecombineerd en de meeste mensen die ik spreek die een ontwikkel-assessment gaan doen, willen het toch wel heel graag goed voorbereiden, omdat ze toch een bepaalde functie voor ogen hebben.
Andersom kun je voor een selectie-assessment opgaan, maar óó genieten en je voordeel doen met alle waardevolle feedback die je krijgt om je te kunnen ontwikkelen
In heel veel gevallen wordt een assessment uitgevoerd door een assessmentbureau. Als dat het geval is, is zo'n bureau vaak geregistreerd bij het NIP (en/of de psychologen die er werken) en moeten zij aan een aantal gedragscodes voldoen. Er worden tests ingezet die wetenschappelijk bewezen valide zijn en voorspellende waarde hebben. Maar ook hoe er met jou wordt omgegaan, wat wel (alle instrumenten) en niet (je pauzes, of je even naar buiten loopt of niet, je binnenkomst) wordt gemeten ligt vast. Je mag niet beoordeeld worden bij voorbeeld op te laat komen, je voorkomen, hoe je je gedraagt buiten de tests om.
Ook kun je een klacht indienen als je denkt dat je niet juist bent behandeld of beoordeeld. Omdát ze NIP geregistreerd zijn, is de behandeling bijna altijd heel correct! Al kan dat heel anders voelen wanneer je een negatief advies hebt ontvangen...
Het komt ook voor dat de werkgever zelf een assessment vormgeeft. Die zal het assessment dan zo veel mogelijk toespitsen op de realiteit van de functie. Sommige werkgevers zien dat als een voordeel. Ik denk niet dat dat altijd zo hoeft te zijn.
Een werkgever die het assessment zelf vormgeeft, bijvoorbeeld met z'n HR-afdeling, kan er echt van alles instoppen. Ik heb al voorbij zien komen:
Het gaat heel vaak helemaal prima, ook als je een assessment doet bij een niet NIP-geregistreerd bureau, maar dit soort rare fratsen kúnnen er tussen zitten. Laat je niet gek maken. Wat hiermee gedacht wordt te meten heeft geen predictieve validiteit. Zeg ze dat maar;-)
Wat ik hiervoor nog schets is eigenlijk gebaseerd op een vrij ouderwets beeld van de kandidaat als willoos 'proefkonijn'. Meer en meer wordt tegenwoordig duidelijk dat een kandidaat beter presteert als hij of zij zoveel mogelijk zichzelf is, maar óók weet wat er in het assessment te verwachten valt.
Hoe meer iemand op zijn gemak is, doordat juist géén onverwachte en ongewenste wendingen zich voordoen, hoe meer we 'gedrag kunnen meten' dat een zo realistisch mogelijk beeld geeft van de kandidaat. Van jou dus.
Niemand kijkt er dus meer van op als jij je assessment voorbereidt, sterker nog: dat wordt meer en meer gewaardeerd en verstandig geacht. Mooi zo. Hoef je dat ook niet meer te verbergen, of er ingewikkeld over te doen ;-)